İSİM KONTROL LİSTELERİ : KARA LİSTE KONTROLÜ (Watchlists)

Finansal bir kuruluş yeni bir müşteri ile ilk defa iş yapmaya başlamadan önce, yayınlanmış olan bilinen veya şüphelenilen teröristler listelerini olası bir eşleşme olup olmadığını tespit etmek için kontrol etmelidir.

En çok bilinen listelerden biri ABD Maliye Bakanlığı Yabancı Varlıklar Kontrol Bürosu’na ait Özel Olarak Belirlenmiş Ülkelerin Vatandaşları ve Engellenmiş Kişiler listesidir.

Sık sık güncellenen bu liste, ABD hükümetinin terörist, uluslararası uyuşturucu kaçakçısı ve ABD dış politikası ve ticaret yaptırımları kapsamındaki kişilerden biri olarak kabul ettiği yüzlerce kişinin ve işletmenin adını içerir. Diğer birçok yaptırım, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası yetkilere dayanmaktadır.

Birleşik Devletler’de OFAC kurallarına uyum, denizaşırı ticaret yapan şirketler ve tüm finansal kuruluşlar için uyum programının bir kısmı olarak en yüksek önceliğe sahip olmalıdır. OFAC bir finansal kuruluş denetleme dairesi olmasa da, federal ve devlet seviyelerinde bu tür dairelerle yakın ilişki içerisinde çalışır. Banka müfettişleri, incelemeleri esnasında OFAC uyum kılavuzunu görmek isterler ve OFAC uyumu hakkında sınamalar gerçekleştirirler.

Finans dışı şirketler böyle bir OFAC incelemesine tabi tutulmazlar, ancak hesap sahibi oldukları ABD bankaları OFAC tarafından belirlenen isimlerle ilgili işlemler esnasında tetikte olurlar. Banka böyle bir kişiyi fark ettiğinde, sadece bu kişiyi engellemekle değil aynı zamanda devlete Şüpheli Faaliyet Bildirimi göndermekle de yükümlüdür.

Ancak, kapsamlı durum tespiti prosedürlerinin ve OFAC araştırmalarının bile her zaman organizasyonunuzun uzak durmak istediği şüpheli yüksek riskli şahısları ve işletmeleri tespit edemediğini unutmayınız.

Devlet dairelerinden şüpheli teröristlerin isim listelerini alan finansal kuruluşlar ve işletmeler, müşteri listelerinde Orta Doğu ülkelerinden gelen şüpheli teröristlerin olup olmadığını taramanın kolay bir işlem olmadığını öğrenmişlerdir. Devlet bu işi kolaylaştırmamıştır.

OFAC’ın dağıttığı listelerdeki “belirlenmiş terörist” isimlerinin çoğu 15’e varan “Olarak da Bilinmektedir” şeklinde alternatif isimlere sahiptir.

Arap isim koyma gelenekleri ve kurallarının anlaşılması kafa karışıklığını azaltabilir. Birden fazla olan isimlerden bazıları sahteyken, bazıları ise gelenekler anlaşılmadığı için kafa karıştırıcıdır.

■ Tüm isimler kısa ünlü harflerin genellikle kullanılmadığı Arap alfabesinden dönüştürülür. Bu nedenle Muhammet ismi bir finansal hesapta Muhamet veya Muhamat olarak yazılabilir.

■ Arap isimleri tipik olarak uzundur. Bir kişinin ikinci adı babasının adıdır. İsmin başında yer alan “bin” veya “ibn”, “oğlu” anlamına gelir. Soyadı sona ekleniyorsa, bazen öncesinde “al” sözcüğü olabilir.

■ “Muhammet”, “Ahmet”, “Ali” gibi bazı isimler veya “kulu” anlamına gelen ve arkasından Allah’ın 99 adından biri gelen “Abd-” veya “Abdül” gibi ön ekler yaygın olarak kullanılmaktadır.

■ Birçok Arap ismi “Abu” sözcüğü ile başlar. Eğer bu ilk adıysa, bu muhtemelen kişinin adı değildir, zira “Abu”, “babası” anlamına gelir. Arkasından “özgürlük” veya “mücadele” gibi bir anlama gelen bir isim gelen “Abu”, hem teröristler hem de yasal politik liderler tarafından kullanılmaktadır. Sadece „Abu” bir soyadının ön eki ise, ad olarak kabul edilmelidir.

Uyum programınızın Müşterini Tanı uygulaması için alabileceği tüm tedbirlere rağmen, en iyi program bile başarısız olabilir. Örneğin, Siyasi Nüfuz Sahibi Kişileri (SNK) belirlemek ve teşhis etmek için net bir yol bulunmamaktadır. SNK’lerden gelen rüşvet gelirlerinin kabul edilmesi Birleşik Devletler’de olduğu gibi bazı ülkelerin yasaları kapsamında suç geliri aklanması olabilir.

Mali Eylem Görev Gücü, 40 Tavsiyesinde SNK’lere açık bir gönderme yapmaktadır. Fakat SGAÖ profesyonelleri açısından uygulamada görülen sorun devam etmektedir: Yüksek riskli bu müşteri kategorisi ve parasının olası yozlaşmış kaynağı nasıl tespit edilebilir?

Problem tüm dünyadaki SNK’lerin kimliği hakkında hazır ve faydalı bilgilerin bulunmamasıdır. Günümüzde, başta özel tedarikçiler olmak üzere, sadece bir avuç tedarikçi SNK veritabanı sunmaktadır.

Yolsuzlukla mücadele için kurulmuş hükümet dışı uluslararası bir örgüt olan Transparency International tarafından yayınlanan “Yolsuzluk Algı Endeksi” yüksek riskli yetki bölgelerine odaklanmada faydalı olabilir. Ancak, yolsuz olarak algılanan ülkelerin ilk 10 listesinde yer alan bir ülkedeki her müşteri SNK değildir. Bunun da ötesinde, düşük risk taşıyan bir yetki bölgesindeki bir SNK bile rüşvetçilik, haraç alma ve diğer yolsuzluk yapmış olabilir.

ABD Merkezi İstihbarat Dairesi gibi bazı devlet daireleri, Yabancı Hükümetlerin Devlet Başkanları ve Kabine Üyelerinin listelerini yayınlamıştır. Listeler www.cia.gov web sitesinde bulunmaktadır. Fakat bu liste alakalı tüm bilgileri sağlamaz. Verilerdeki eksiklikler yeterli önleme politikalarının uygulanmasını engellemektedir. Doğum tarihi veya adres gibi benzersiz kimlik tespit araçları bulunmamaktadır. Bu, özellikle büyük perakende finans kuruluşlarında önemli operasyonel kısıtlamalar ortaya çıkarır.

DEVAMLI KONTROL ve İZLEME - Yeni Müşteri, Mevcut Müşteri, Transferler ve İşlemler

UN TERROR LIST, OFAC SDN LIST, EU BLACK LIST, EMBARGOES, FRAUD LIST

Müşteri Kabul Komitesi ve İlave Özen:

 

Yüksek Varlık Sahibi Kişiler, Riskli Bölge ve Uyruk, Riskli Sektörler, Vakıf ve Dernekler, Siyasi Etki Sahibi Kişiler

Risk Oluşturan İşlemlerin İzlenmesi:

 

Periyodik Hassas Müşteri Hesap İncelemesi, Riskli İşlemler (Nakit işlemler, Transferler), Yüzyüze Olmayan İşlemlere İlişkin İşlem Limitleri ve Raporlama Teknikleri, IT Destekli Değerlendirme ve Uyarı Sistemleri.