9.02.2010

SUÇ GELİRİ AKLAMA YÖNTEMİ: SİRİNLER YÖNTEMİ (ŞİRİN BABA YÖNTEMİ)

Bildirim veya kayıt tutma ihtiyacının ortaya çıkmasını önlemek üzere bir işlem tasarlanması sürecine “şirinler veya parçalama ” adı verilir.

Parçalama veya şirinler yöntemi muhtemelen en çok bilinen para aklama yöntemidir. Birçok ülkede bir suç olup şüpheli işlem bildirimi düzenlenerek rapor edilmesi gerekir. Parçalamayla iştigal eden kişiler, aklayıcılar tarafından tutulan ve “şirinler” adı verilen ayakçılardır.

Bir bankadan diğer bankaya giderler ve bildirim eşiğinin altındaki meblağlarda nakit yatırırlar ve parasal araçlar satın alırlar.Şirinler yöntemi bankacılık, para havalesi ve kumarhane sektörleri de dahil birçok endüstride veya düzende uygulanabilir.

Örnekler

■ Bir müşteri büyük bir işlemi iki veya daha küçük parçalara ayırır. X Kişi nakit 18,000€ ile bir işlem gerçekleştirmek ister. Ancak, bu işlemin 10,000€ tutarındaki nakit eşik değerini aşacağını ve bir bildirim yapılması gerekeceğini bildiği için, üç farklı bankaya gider ve her birine 6,000€ yatırır.

■ Büyük bir işlem iki veya daha fazla kişi tarafından gerçekleştirilen iki veya daha küçük işleme bölünür. X Kişi 5,000€’luk bir para transferi göndermek ister, ancak ülkesinde fon transferlerinin bildirimi için 3,000€ veya daha fazla tutardaki eşik değerinin karşılanması gerektiğini bildiği için, 2,500€’luk bir para transferi gönderir ve arkadaşından da 2,500€ tutarında başka bir para transferi göndermesini ister.

■ Gerçek yaşamdan örnek: Isaac Kattan, görmüş geçirmiş ve saygın bir seyahat acentesi ve işadamıydı. İsrail başbakanına çok benzediği için kendisine “Begin” lakabı takılmıştı. Hernan Botero bir muhasebe ofisi işletiyordu ve şık bir oteli ve Medellin,Kolombiya’da birkaç bankada hissesi vardı. Botero aynı zamanda Medellin şehrinin gururu olan futbol takımında da kontrol hissesine sahipti. En iyi spor destekleyicilerinden
biriydi, bir ünlüydü. Alberto Barrera Güney Florida’da 400,000€’lık bir eve sahipti. Evde yüzme havuzu, pahalı Doğu halıları ve en son teknoloji elektronik cihazlar bulunuyordu. Ailesi bu evde kendisiyle birlikte Kolombiya göçmenlerinin konforlu hayatını yaşıyordu. Barrera evden kendisi için bankalara para yatıran bir “şirinler” takımını yönetiyordu. Kendisi Şirin Baba idi. Üç adamın her biri de istenen yere götürülebilirdi. Kurul toplantılarında ve ülke kulübünde rahattılar. Ve üçü de Kolombiya’nın uyuşturucu kartelleri için efsanevi suç geliri aklayıcılardandı: tüm Amerika’da kokain satışından elde edilen bir milyardan fazla doları gizleme, yatırma, transfer etme ve kullanma konularında uzmandılar.

Gangsterler, silahlı adamlar ve öldüren ve işkence yapan tetikçilerle dolu bir işte, suç geliri aklayıcıları farklı bir türdür. Suç geliri aklayıcıları görgülü toplumda uyuşturucu baronlarının temsilcileridirler. Başarılı olmak için zeki olmalı ve güven verici ve içten bir biçimde kendilerini rahatça ifade edebilmelidirler. Pahalı bir restoranda şef garsondan daha iyi bir servisin nasıl alınacağını bilirler.

Bu becerilerini ve kişisel özelliklerini, bankacılardan istediklerini almak için yaptıkları işte de kullanırlar. Kattan, tümü nakit olmak üzere yılda tahmini 500 milyon ABD doları kartel parasını aklamıştır. Ailesini Kolombiya’da tutuyor ve Miami şehir merkezine oldukça yakın bir yerde, dört lüks mülkünden çalışarak sakin bir yaşam sürüyordu. Burası yaşamak için son derece uygun bir yerdi. Şehrin uluslararası bankacılık merkezi cadde üzerinde frapan, cam duvarlı yüksek katlı gökdelenlerde bulunmaktaydı.

Değişik şehirlerden gelen kuryeler Kattan’ı dairesinde ziyaret edip para ile dolu kutular ve valizler bırakıyorlardı. Çantacılar uyuşturucu dağıtıcılarından gelen habercilerdi. Para Kolombiya’daki tedarikçilerine gönderilen ödemeydi. Kattan bir döviz alım satımcısı gibi çalışıyordu. Uyuşturucu satıcılarından gelen dolarları satın alıyor ve onlara dolar bedelinin kabaca %95’i tutarında pezo ödüyordu. Pezolar zaten Kolombiya bankalarındaydı ve uyuşturucu satıcıları tarafından buradan çekilebiliyordu. Miami’deki doları Kolombiya’da pezoya çevirmek Kattan’ın uzmanlık alanıydı. Para yatırmak için favori mekanı The Great American Bank of Dade County bankasıydı.

Bankadaki memurlara para işlem raporları (CTR) hazırlamadan yüklü mevduatları kabul etmeleri için rüşvet veriliyordu. Kattan kişisel servetini yatırmanın bir yolunu bulmalıydı. Bu yolu, Birleşik Devletler’deki mallar için dolar olarak kredi isteyen yasal Kolombiyalı iş adamları arasında buldu. Kattan bu işadamlarına ABD’deki tedarikçilerine ödemek üzere Miami’deki hesaplarından dolar olarak borç verecekti. İşadamları da daha sonra aldıkları kredileri Kattan’ın Kolombiya hesaplarına yatırmak suretiyle, kredi üzerinden faiz olarak bir para değiştirme yüzdesi ekledikten sonra pezo cinsinden yatırarak geri ödeyeceklerdi. Hernan Botero’nun faaliyetleri Kattan’ınkilerden daha küçüktü. Palm

Beach yakınlarındaki evinden çalışarak yılda yaklaşık olarak sadece 100 milyon ABD Doları akladı. Kolombiya’nın emniyet makamları Botero’nun Medellin kartelinin lideri olduğu iddia edilen Pablo Escobar’ın öncelikli suç geliri aklayıcısı olduğunu biliyordu. Botero grubu kokain ticaretinden elde edilen parayı aklamanın başka bir yolu olarak Florida’da gayrimenkule yatırım yapmak üzere offshore kurumları kullandı. Botero’ya 1980 yılında Birleşik Devletler’de dava açıldı. Davaya cevap geldiğinde o ülke dışındaydı. Yargılanmak için ABD’ye iade edilmesi beş yıl sürdü. Federal mahkemede alınan ifadelerde, Florida, Plantation’da Landmark Bank bankasının memurlarına ve çalışanlarına mevduatları kabul etmeleri için rüşvet verdiği ortaya çıktı. Para, Botero’nun paravanları tarafından neredeyse her gün getiriliyordu. Ara sıra Botero şahsen ortaya çıkıyordu. Mercedes Benz marka aracının bagajından içi para dolu çuvalları boşaltmak için bir el arabası kullanıyordu.

Botero bu banka üzerinde 57 milyon ABD doları aktarmaktan mahkum edildi. Para Landmark’tan Kolombiya bankalarının Miami hesaplarına aktarılıyordu. Buradan da, parayı Kolombiya’daki bankalara aktarmak basit bir işlemdi. Son adım, parayı Bogota’da bulunan dolar banka hesaplarına taşımaktı. Kolombiya yasaları pezo – dolar transferlerini 20,000 $ ile sınırladığı için, burada bunlardan çok vardı. Tüm sistem yoğun iş gücü gerektiriyordu. Memurlar Botero ve şirinlerinin, yüzde alan Kattan ve diğer bağımsız çalışanların aksine Escobar için çalıştığını farz ediyorlar. 1980’lerin başları itibariyle, federal Greenback Operasyonu ile Botero, Kattan ve diğerleri yakalandı, Florida bankaları büyük nakit para yatırma işlemleri hakkında endişeli ve bilgili hale geldi. CTR’lerin düzenlenmesi konusunda daha dikkatli olmaya başladılar. Rüşvet vermek için bankacı bulmak daha zor hale geldi. Risk çok yüksekti. 1983 yılında Greenback Operasyonu Barrera’nın işlemlerini ortaya çıkardı ve 16 şirini tutukladı. Şansına, Barrera o gün Kolombiya’daydı. Kattan ve Botero federal hapishanede 30 yıla mahkum edildiler ve şu anda bu hapishanelerde cezalarını çekiyorlar.

Yabancı “para simsarları” “banka hesabında şirinler yöntemi” olarak adlandırılan işlemi şu şekilde gerçekleştirmektedirler:

■ Yabancı bir para simsarı adına hareket eden “hesap şirini” gerçek ve sahte isimler kullanarak A Ülkesinde sayısız çek hesabı açar. Bazen, hesap şirini para simsarı tarafından kendisine verilen ölmüş kişilerin kimlik bilgilerini kullanır.
■ Para simsarları tarafından temin edilen fonlarla birlikte hesap şirini genellikle düşük dört haneli rakamlarda şüphe uyandırmayacak meblağlarla hesaplar açarlar.

■ Bankada şüphe uyandırmamak için para simsarları bazen hesaplara yasal bir hava kazandırmak amacıyla hesap şirinlerinin geçim masraflarını bu hesaplardan öderler.

■ Hesap açıldığı anda, hesap şirini alacaklı, tarih ve tutar satırlarını boş bırakarak yeni düzenlenen çekleri boş olarak imzalar.

■ İmzalanan boş çekleri, genellikle kurye yoluyla B ülkesindeki para simsarına gönderir.

■ Hesap şirini bu şekilde iki düzine kadar çek hesabı açabilir. Simsarlar için herhangi bir anda A ülkesindeki çek hesaplarının sayısının 20’nin üzerine çıkması nadir görülen bir durum değildir.

■ Para simsarları tarafından A ülkesinden B ülkesinin para komisyonculuk müşterilerine ihracat için ödeme yapmak üzere çekilen çeklerle boşaltılmadan önce çek hesaplarında genellikle sadece birkaç bin dolar birikir.

■ Bu hesapların yüzlercesinin B Ülkesindeki para simsarlarının kullanımına açılması her yıl on milyonlarca doların geçmesi olasılığının önünü açar.